|
|
|
| Owocnik | Kapelusz 3 - 10 cm średnicy. Młody
półkulisty, potem wypukły, do całkiem płaskiego,
często z tępym garbkiem. Barwa cielisto-, miodowo- lub
czerwonobrązowa, rzadziej oliwkowobrązowa. Pokryty ciemnymi
łuseczkami, dającymi się zetrzeć. Starszy na
brzegu prążkowany. Łuski z wiekiem zanikają. Blaszki młode - kremowe, szybko plamiste i brązowawe (cieliste lub białawe do blado-czerwono-brązowych lub brązowawych). Gęste, prosto przyrośnięte i ząbkiem zbiegające na trzon. Trzon do 15 cm wysokości. Gładki, z wąskim skórkowatym, na ogół wyraźnym, wzniesionym pierścieniem, białawym lub nieco brązowawym a od dołu brązowo-łuseczkowatym. Pierścień jest pozostałością skórki okrywającej blaszki. Wysmukły, cylindryczny, w podstawie niekiedy rozszerzony. Barwa cielistobrązowawa, u dołu przeważnie zółtawa. Opieńka wytwarza charakterystyczne grube, mocne brązowo-czarne sznury grzybni (ryzomorfy) rozwijające się pod korą; gdy kora odpadnie, są one dobrze widoczne. Miąższ brązowawy, białawy, elastyczny, niezmienny. Bez zapachu[3]; o silnym zapachu[2]; zapach niewyraźny lub przypominający woń sera[4]; zapach specyficzny ale raczej "grzybowy" podczas gotowania specyficzny, silny, drażniący ale odbierany przeze mnie jako przyjemny [i.w.]. Smak łagodny po chwili nieco gorzki i cierpki. kto pożuje przez jakiś czas kawałek surowej opieńki, a następnie go wypluje, odczuwa po krótkim czasie osobliwy, mydlany, drapiący smak - bardzo nieprzyjemny - jest to charakterystyczna cecha opieńki miodowej i gatunków pokrewnych. |
| Zarodniki | Wysyp biały lub lekko kremowy, zarodniki owalne, gładkie, 6.5-8x4-6.6mim. |
| Występowanie (HABITAT) |
Pospolity. Rośnie w gęstych kępkach
na drzewach liściastych i iglastych, na drewnie i na żywych
drzewach. Egzemplarze wyrastające z ziemi w rzeczywistości
wyrastają z przysypanego drewna lub korzeni. Jest saprofitem lub
pasożytem. Owocniki od (lipca) października do (listopada)
grudnia. Wg moich obserwacji wysyp zaczyna się w drugiej połowie
października i trwa 2-3 tygodnie. Przed wysypem nie spotkałem
owocników. Jest to grzyb bardzo wydajny w zbieraniu z powodu dość
znacznego rozmiaru, występowania w licznych kępkach i masowości
w pojawie. IX2:99,98; IX3:98; X2:97; X3:97; XI1:97; |
| Wartość | Jest to gatunek lekko trujący w
stanie surowym. Należy jeść jedynie młode
egzemplarze, kapelusze z ewentualnie górnym odcinkiem trzonu.
Trzon jest bowiem łykowaty. Opieńki przyrządza się w
następujący sposób. Obgotować przez 5 minut. Wodę
odlać. Gotować przez ok. 20-30 minut. Nie używać
wywaru do sporządzania potraw. U niektórych osób mogą
występować "zatrucia
alergiczne". W przypadku zauważenia niepokojących
objawów po spożyciu tego grzyba należy natychmiast
zaniechać jedzenia tego grzyba. [2] zaleca spożywanie jedynie
owocników rosnących na drewnie drzew iglastychu ponieważ
okazy rosnące na drewnie drzew liściastych (często z
zielonkawymi odcieniami kapelusza) powodują schorzenia żołądkowo
jelitowe. Najczęściej marynowana, można w zalewie słodko-kwaśnej, chwali się to, że są chrupiące w marynacie w przeciwieństwie do podgrzybków, czy maślaków które są "ślimakowate". |
| Uwagi (REMARKS) |
Łuskwiak
nastroszony (Pholiota squarrosa) (fot.1) owocuje w kępkach
na pniakach lub żywych drzewach liściastych lub iglastych.
Jest to także grzyb pasożytniczy, nie ma on tak jak opieńka,
w stanie surowym cierpkiego smaku, pachnie korzennie, miąższ
jest żółty, a wysyp zarodników jest brązowy
(brunatny). Inne często spotykane gatunki wyrastające w wiązkach na drewnie to trująca maślanka wiązkowa (Hypholoma fasciculare) (fot.2) ma zielonkawe blaszki i siarkowożółty miąższ. Jadalny łuszczak zmienny (Kuehneromyces mutabilis) (fot.3) również ma pierścień na trzonie, jest mnieszy i ma bardzo higrofaniczny kapelusz. Rzadka, śmiertelnie trująca hełmówka obrzeżona (Galerina marginata) jest smuklejsza i ma prążkowany brzeg kapelusza. |
| Uwagi (REMARKS) |
Opieńka miodowa jest tzw. gatunkiem zbiorowym. Tzn. grupuje kilka b. podobnych (lub zmiennych) gatunków. Wyróżnia się pięć gatunków choć też część autorów kwestionuje sens podziału. Czyli stare spory o to, gdzie się kończy a gdzie zaczyna gatunek. |
| inne fotografie (ADDITIONAL PHOTOGRAPHS) | * 990905-25
- młode owocniki w wiązce u podstawy pniaka dębowego;
11.09.1999, Dolny Śląsk, lasy milickie [Copyright © 1999
by Marek Snowarski] |
| Literatura (REFERENCES) | gatunek jest opisywany w każdym atlasie |
| W Internecie (LINKS) | * Key
to North American Armillaria species (using macroscopic, microscopic and
distributional characters) * The state of taxonomy of the genus Armillaria by Thomas J. Volk and Harold H. Burdsall, Jr. * Fungi of the San Francisco Bay Area * Dr. Stefan Kaschabek Pilz-Galerie * Petit guide des Champignons d'Ile de France |
